Khối tài sản to đùng của 'tỷ phú lúa gạo' Sài Gòn - VietNamNet

- Có người cho rằng, sở dĩ Quách Đàm thành công, sở hữu khối của nả đẩy đà vì địa điểm của hiệu buôn nằm trên long mạch. Nhưng đó ko phải là nguyên nhân chính...

Những năm cuối của thế kỷ 19, có một cậu bé nhỏ chừng mực 15 tuổi, mồ côi cả thân phụ lẫn mẹ ở khu Siêu thị Lớn. Ban ngày, cậu lang thang khắp hang cùng ngõ hẻm kiếm sống. Đêm về, mái hiên của một căn nhà là chỗ trú chân ngủ qua đêm của cậu. Cuộc sống của cậu nhỏ tuổi cứ trôi qua như vậy...

Cậu bé dại mồ côi lấy mái hiên làm cho nhà

Cậu tí hon ấy có tên là Quách Diệm (SN 1863) nhưng thường được gọi là Quách Đàm, gốc là người Triều Châu, TQuốc. 

Quách Đàm có tuổi thơ khôn xiết cùng cực. Tuổi còn bé dại nhưng nghĩ suy của cậu rất người lớn. Cậu không bằng lòng là kẻ ăn không ngồi rồi, phụ thuộc tham gia người khác. Cậu đã phải đổ sức lao động để kiếm lấy bát cơm.

Ông Quách Đàm thời trai trẻ (ảnh tư liệu)

Công tác của cậu nhỏ bé Quách Đàm là hàng ngày quảy 2 giỏ đan bằng tre trên vai, đi khắp các con đường trong thị trấn để sắm tậu truất phế liệu. Những gánh phế truất liệu này đã nuôi sống cậu để cậu lớn lên thành một Quách Đàm trưởng thành và chững chạc.

Cuộc sống của Quách Đàm đến lúc này vẫn còn bấp bênh nhưng trong tâm vẫn nuôi chí làm giàu. Ngoài trao đổi phế truất liệu, Quách Đàm dành dụm được số vốn bé dại nhoi để bán buôn thêm các mặt hàng quý hiếm như da trâu, vi cá.

Việc khiến cho ăn sắm sửa của Quách Đàm khá trơn. Số vốn ngày càng lớn nhưng vì vẫn phải ngủ bờ ngủ bụi, Quách Đàm trở thành đích nhắm của bè cánh ác. 

Rộng rãi lần bị lấy cắp hết số tiền tiết kiệm được. Quách Đàm vẫn không nản, tiếp diễn khiến lại từ đầu.

Phố đi bộ Kim Biên nơi ngày trước là con kênh. Ông Quách Đàm thuê nhà đất đây và mở màn buôn lúa gạo.

Trong một tác phẩm viết về Sài Gòn, học giả Vương Hồng Sển từng ghi về Quách Đàm: "Ngày ngày Đàm thả rong thôn trang, nhị giỏ tre trên vai, quản bao mưa gió. Buổi trưa, Đàm thuờng nằm nghỉ hàng ba thị trấn trống, ghe phen bị một cu li vác lúa khiến cho khổ, đánh cắp lấy đi giấy thuế-thân để chẹt Đàm chuộc 5 xu 1 hào".

Vừa bị móc lấy tiền, vừa bị bóp chẹt làm cho tiền nhưng chỉ trong một thời điểm Quách Đàm đã dành dụm được số vốn kha khá. Đàm bỏ nghề buôn phế liệu sang mặt hàng da trâu, vi cá. Ông lặn lội đi khắp các nơi từ Sài Gòn đến các thức giấc miền Tây mua tìm cho được mặt hàng này để xuất ra nước ngoài.

Ông phất hẳn lên, vốn liếng tích cóp được phổ quát và công cuộc làm ăn có dấu hiệu phát hành.

Ông chủ của khối của cải khổng lồ

Ông quyết định thuê hẳn một căn nhà để mở tiệm buôn (Căn nhà này đến nay vẫn còn nằm trên đường Hải Thượng Lãn Ông). Ông đặt tên cho hiệu buôn của bản thân mình là Thông Hiệp mà theo giải thích nhị chữ này khởi hành từ 2 câu "Thông thương sơn hải" (mua sắm khắp chốn), "Hiệp quán càn khôn" (thu tóm cả đất trời).

Hiệu buôn Thông Hiệp từ đó phất lên như diều gặp gió. Có người nghĩ rằng, sở dĩ ông thành công vì vị trí của hiệu buôn nằm trên long mạch. Nhưng đó cũng chỉ là sự suy đoán thiếu tính kỹ thuật. Sự thành công của ông ngoài sự siêng năng phải kể đến phương pháp tính toán, sáng tạo thêm cả sự liều lĩnh.

Một vài năm sau, vốn liếng tăng lên, ông tiếp diễn thuê một căn nhà sát bờ kênh. Con kênh này ăn thông với kênh Tàu Hủ là trường học Kim Biên hiện thời. Hàng ngày, trên kênh ghe thuyền nhộn nhịp. 

Nhìn cảnh trao đổi nông sản, lúa gạo, Quách Đàm nghĩ tới một ngành nghề làm cho ăn khác đỡ khó nhọc hơn nhưng lãi lại rộng rãi. Từ đó, ông biến thành nhà buôn lúa gạo...

Ban sơ Quách Đàm chỉ bán buôn nhỏ nhắn rồi từ đó lớn dần. Ông mở rộng màng lưới thu tậu khắp các tỉnh miền Tây, trở thành nhà cung cấp gạo cho cả Sài Gòn - Siêu thị Lớn. Những "chành" gạo dọc theo bến Bình Đông, Lê Quang quẻ Liêm hiện nay một thời là của ông. Ông là cổ hủ đông chính nhà máy xay lúa Di Xương, sau lại tạo dựng thêm 3 nhà máy Thông Mậu, Thông Thạnh, Thông Nguyên (ở Mỹ Tho).

Cứ thế, ông Quách Đàm ngày càng giàu lên, trở thành một trong những người có khối của nả kếch xù ở miền Nam.

Từ một cậu bé nhỏ lang thang cơ nhỡ, Quách Đàm nhờ tham gia sự chí thú khiến cho ăn, đã lập cập chiến thắng và là tấm gương cho phổ quát thế hệ.

Thuở ấy, giữa Sài Gòn và Chi nhánh Lớn vẫn "đò ngang cách biệt". Giữa 2 nơi là ruộng lúa, ao nuôi vịt...  Năm 1960, tỷ phú Nguyễn Văn Hảo tròn 70 tuổi. Khi công việc buôn bán vẫn đang thuận buồm, xuôi gió, ông Hảo bất ngờ giao hết lại cho thê thiếp con, về quê nhà ở Càng Long, Trà Vinh mua đất xây chùa.

(còn tiếp)

È Chánh Nghĩa

Tham khảo thêm: đọc tin tức